Dlaczego zespół przetrenowania może być niebezpieczny?
Zespół przetrenowania wiąże się z brakiem odpoczynku i regeneracji mięśni po ćwiczeniach. To niezwykle ważne, ponieważ mięśnie potrzebują odpoczynku, aby wyleczyć włókna, które zostały rozerwane podczas ćwiczeń.
Być może nie jesteś w stanie w to uwierzyć, ale zespół przetrenowania może wywoływać kontuzje, zmęczenie mięśni i nie pozwalać osiągnąć postawionych sobie celów.
Właśnie dlatego musisz zachować sporą ostrożność, aby uniknąć przeciążenia mięśni lub upewnić się, że Twoje treningi nie są bardziej wymagające niż jest w stanie znieść Twoje ciało. Czytając dzisiejszy artykuł dowiesz się więcej na ten temat.
Na czym polega zespół przetrenowania?
Zespół przetrenowania pojawia się, gdy wykonujemy zbyt wiele treningów, które są zbyt ciężkie pod względem intensywności, częstotliwości lub objętości. Oznacza to codzienne chodzenie na siłownię, wyciskanie o wiele więcej niż powinniśmy lub wybieranie aktywności, na które nie jesteśmy jeszcze gotowi, jak choćby maraton.
Nie odnosi się jedynie do wczesnego chodzenia spać lub spanie mniej niż osiem “obowiązkowych” godzin każdej nocy. Chodzi o to, że nie pozwalasz swoim mięśniom odpocząć z dnia na dzień. Kiedy trenujemy każdego dnia, włókna mięśniowe nie naprawiają się i łatwiej jest doznać kontuzji, jak również cierpieć z powodu zmęczenia.
Przetrenowanie pojawia się często i zawodowych sportowców, gdy nie posiadają właściwego planu lub gdy przygotowują się do znaczących zawodów (dzieje się tak choćby w przypadku bokserów czy sportowców olimpijskich).
Wiele osób nie ma świadomości, że taki sposób ćwiczenia przynosi efekty wprost przeciwne do zamierzonych. Może nawet zrujnować karierę sportową, gdy pojawią się poważne kontuzje lub konieczne jest długotrwałe leczenie.
Istnieje kilka czynników, które mogą wywoływać zespół przetrenowania. Niektóre z nich wiążą się z tym, że wyraźnie nie lubimy naszego ciała czy naszych wyników.
Z kolei inne to swego rodzaju uzależnienie, które wywołuje dobre samopoczucie podczas wykonywania ćwiczeń, a następnie prowadzi do wystąpienia depresji, niepokoju lub lęku podczas okresu odpoczynku.
W tym drugim przypadku większość odczuć wiąże się z działaniem hormonów, takich jak adrenalina (której poziom zwiększa się podczas energicznych aktywności) oraz serotonina (która wywołuje dobry nastrój, gdy jest obecna w wysokich dawkach).
Objawy przetrenowania
Teoretycznie wszystko wydaje się niezwykle proste. Jednak w praktyce wcale tak nie jest, zwłaszcza jeśli nie jesteśmy w stanie zorientować się, że ćwiczymy za dużo (lub więcej, niż jest w stanie znieść nasze ciało).
Na szczęście nasz organizm daje nam określone sygnały, gdy potrzebuje odpoczynku. Chodzi jedynie o to, by zwracać na nie uwagę. Przetrenowanie wiąże się z następującymi konsekwencjami:
- Powolna lub niekompletna regeneracja
- Ból mięśni, który nie ustaje
- Ciągłe uczucie zmęczenia
- Wrażenie zmęczonych lub obolałych nóg
- Utrata motywacji (lub potrzeba posiadania trudnych wyzwań)
- Irytacja, zmiany nastroju
- Depresja, niepokój i lęk, gdy nie trenujesz
- Zmiany w apetycie (napady obżarstwa i następująca po nich apatia)
- Brak zauważalnych rezultatów w odniesieniu do ilości wykonywanych ćwiczeń (stagnacja lub regresja)
- Problemy ze snem, koszmary senne, bezsenność
- Zwiększone tętno (puls) gdy nie ćwiczysz
- Potrzeba ciągłego odpoczynku
- Problemy z koncentracją i pamięcią
- Skurcze mięśni
- Problemy ze zrelaksowaniem się (ze względu na bardzo wysokie poziomy adrenaliny)
- Częste urazy
- Problemy żołądkowe, biegunka, wymioty, zgaga
- Podatność na choroby układu oddechowego
Jak uniknąć przetrenowania
Objawy, które sugerują, że trenujesz za dużo, różnią się w przypadku każdego sportowca. Jednak będziesz w stanie je zidentyfikować zwracając odrobinę uwagi na to, co się z Tobą dzieje.
Jeśli zauważysz u siebie kilka z objawów przetrenowania, musisz przestać trenować na dwa tygodnie. Tak, nie przesłyszałaś się! Nawet jeśli w danym momencie w roku wydaje Ci się to nie możliwe, bo masz napięty kalendarz zawodów lub musisz osiągnąć określony cel.
Poszukaj pomocy u trenera, który będzie w stanie opracować z Tobą skuteczny kalendarz, w którym oczywiście znajdują się ćwiczenia, ale również okresy regeneracji. Być może Twój trener zdecyduje nawet, że musisz zmniejszyć poziom intensywności lub częstotliwość treningów.
Pamiętaj, że przetrenowanie nie jest dobre dla Twojego zdrowia, zarówno pod względem fizycznym, jak i emocjonalnym.
W przeciwieństwie do powszechnie panujących przekonań, częstsze treningi zwiększają ryzyko wystąpienia kontuzji oraz zniweczyć wszystko, co do tej pory udało Ci się osiągnąć. Dlatego też w wielu przypadkach lepiej jest zatrzymać się i odrobinę odpocząć. Twoje ciało i umysł z pewnością Ci za to podziękują!
Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.
Suay, F., Ricarte, J., & Salvador, A. (2007). Indicadores psicológicos de sobreentrenamiento y agotamiento. Revista de Psicología Del Deporte.
Ten tekst jest oferowany wyłącznie w celach informacyjnych i nie zastępuje konsultacji z profesjonalistą. W przypadku wątpliwości skonsultuj się ze swoim specjalistą.