Sztuczne dodatki do żywności: czy są zdrowe?

Barwniki, aromaty i antyoksydanty: oto sztuczne dodatki do żywności. Czy wiesz w jakim celu się ich używa oraz jak wpływają na Twoje zdrowie?

Ludzie zawsze wymyślali metody na konserwowanie żywność, aby była przydatna do spożycia przez dłuższy okres, używając takich środków, jak choćby sól.

Jednak obecnie przemysł spożywczy wykorzystuje sztuczne dodatki do żywności nie tylko po to, aby przedłużyć żywotność jedzenia, ale także wpłynąć na jego inne cechy.

Czym są sztuczne dodatki do żywności?

Dodatki do żywności to substancje dodawane do pożywienia i napojów w minimalnych ilościach.

Mogą być stosowane do modyfikowania cech organoleptycznych jedzenia lub z powodów technicznych związanych z jego wytwarzaniem, przetwarzaniem, przygotowywaniem, doprawianiem, pakowaniem, transportowaniem i przechowywaniem.

CAE, instytucja regulująca stosowanie dodatków do żywności w Hiszpanii, można je jedynie używać jeśli:

• Zachodzi wyraźna potrzeba ich użycia, a ich wykorzystanie w sposób znaczący poprawia produkt.
• Można udowodnić, że użycie dodatków do żywności nie stanowi żadnego zagrożenia.
• Spełniają odpowiednie standardy czystości.
• Można je zidentyfikować za pomocą prostych metod analitycznych.

Wykorzystanie dodatków nie jest dozwolone, jeśli istnieje prawdopodobieństwo, że inne metody mogą przynieść taki sam skutek, jak sztuczne dodatki do żywności.

Poza tym nie wolno ich stosować jeżeli mogą zwodzić konsumenta, ukrywając prawdziwą jakość jedzenia lub jeśli zaniżają jego wartość odżywczą.

Dzięki rygorystycznym regulacjom dodatki do żywności są zazwyczaj bezpieczne. W Europie Unia Europejska wymaga, aby były umieszczone na etykietach produktów spożywczych.

Sztuczne dodatki do żywności i ich działanie

Oto główne funkcje pełnione przez dodatki do żywności:

• Zapewnienie bezpieczeństwa i zdrowia produktów.
• Zwiększenie stabilności produktów.
• Zapewnienie dostępności produktów spożywczych bez zawartości dwutlenku węgla.
• Utrzymanie lub zapewnienie wartości odżywczej pokarmów.
• Zwiększenie zainteresowania konsumentów.
• Pomoc w wytwarzaniu, przekształcaniu, przygotowywaniu, transporcie oraz przechowywaniu jedzenia.
• Zapewnienie jednorodności.

Dlaczego używa się dodatków do żywności?

Przemysł spożywczy ceni dodatki do żywności, ponieważ pozwalają choćby przedłużyć przydatność do spożycia produktów spożywczych.

Ich wykorzystanie umożliwia spowolnienie niszczenia łatwo psujących się towarów lub praktyczne wyeliminowanie niepożądanych reakcji, które zmniejszają bezpieczeństwo oraz wartość odżywczą pożywienia.

Poza tym poprawiają również cechy czuciowe niektórych pokarmów, sprawiając, że są łatwiejsze do spożycia.

Rodzaje dodatków do żywności

Ogólnie rzecz biorąc, dodatki do żywności dzielimy ze względu na ich działanie. Oto kilka przykładów takiej klasyfikacje:

• Dodatki, które zapobiegają zmianom biologiczno-chemicznym. Zaliczamy do nich antyoksydanty i konserwanty.
• Substancje stabilizujące cechy charakterystyczne, takie jak emulgatory, zagęszczacze, środki żelujące, środki przeciwpieniące, środki przeciwkrzepnące, środki nawilżające i regulatory pH.
• Dodatki, które korygują właściwości plastyczne, takie jak ulepszacze chleba, ulepszacze wina oraz środki dojrzewające.
• Substancje regulujące stan organoleptyczny, takie jak barwniki, wzmacniacze smaku, sztuczne słodziki oraz aromaty.

Kategorie dodatków do żywności

Barwniki

Barwniki mogą być naturalne lub sztuczne. Ich jedyny cel to barwienie produktów spożywczych, czyli nadawanie im atrakcyjnego koloru, którego z natury nie mają.

Środki konserwujące

Te dodatki do żywności nie dopuszczają do rozwoju bakterii, grzybów i drożdży. To sprawia, że ich użycie jest uzasadnione.

Jednak należy pamiętać, że środki konserwujące nie powinny być używane jako sposób na zniwelowanie ryzyka związanego z nieprzestrzeganiem standardów stosowanych powszechnie w całym przemyśle lub ukrycie faktu stosowania złej jakości surowców.

Antyoksydanty

Zapobiegają utlenianiu tłuszczów, do którego może dochodzić pod wpływem działania ciepła, światła lub metali. Innymi słowy, nie dopuszczają do pojawienia się toksycznych związków, jak również nieprzyjemnych zapachów oraz dziwnych smaków.

Zazwyczaj używa się ich w margarynie, ciastach, chlebie i topionych serach.

Do antyoksydantów zaliczamy między innymi tokoferole i witaminę E, które nie są szkodliwe, jak również butylowany hydroksytoluen (BHT). W jego przypadku nie wiadomo jeszcze, czy jego stosowanie jest ryzykowne czy też nie.

Stabilizatory i emulgatory

Wykorzystuje się je w celu poprawy tekstury produktów lub aby zagęścić, ustabilizować, zapobiec zbijaniu się lub zamianie stanu na płynny. Czasami mogą być zwodnicze.

Niektórzy stosują je w celu zwiększenia kremowości majonezu zamiast wykorzystywać proces emulsyfikacji z jajkami, co sprawia, że produkt jest tańszy. Oprócz tego stosuje się je, aby zastąpić tłuszcz w margarynie.

Słodziki

Cechuje je o wiele większa słodkość niż cukier, dlatego też można osiągnąć taki sam efekt stosując ich mniejsze ilości. Tym samym można zmniejszyć liczbę kalorii w produkcie końcowym.

Zasadniczo regulacje prawne pozwalają ich używać jedynie w pokarmach bez dodatku cukru lub w produktach spożywczych, które są reklamowane jako “niskoenergetyczne”. Takie założenia mają uniemożliwić stosowanie ich jako tanich zamienników cukru.

Wzmacniacze smaku

Wzmacniacze smaku mogą być odrobinę zwodnicze, ponieważ używa się ich w celu podbicia smaku produktów, które nie posiadają smaku ze względu na brak określonych składników. Innymi słowy, ukrywają prawdziwy smak jedzenia.

Chociaż ich stosowanie nie jest zalecane, przemysł spożywczy sięga po nie dość często, zwłaszcza w zupach i wywarach. Można je również znaleźć w produktach mięsnych, kiełbasach i parówkach.

Wzmacniacze smaku, takie jak glutaminian sody, mogą wywołać reakcje alergiczne u wrażliwych osób.

Aromaty

Istnieje duże prawdopodobieństwo, że aromaty to jedne z najczęściej używanych dodatków do żywności. Co dziwne, z jakiegoś powodu producenci żywności nie mają obowiązku wymieniać ich kodów.

W wielu przypadkach producenci znają skład chemiczny używanych aromatów. Można podzielić je na naturalne, sztuczne i “identyczne z naturalnymi”. Skład chemiczny ostatnich z nich sprawia, że są praktycznie takie same, jak aromaty naturalne.

Sam fakt, że aromaty są “naturalne”, wcale nie oznacza, że nie są szkodliwe. Niektóre z aromatów pozyskiwanych z roślin są uznawane za rakotwórcze, a ich stosowanie jest zabronione. Poza nimi nie musisz bać się aromatów, bo są używane w bardzo małych ilościach.

Produkty spożywcze wolne od dodatków do żywności

Prawo obowiązujące w Hiszpanii stanowi, że sztuczne dodatki do żywności nie mogą znajdować się w następujących produktach spożywczych:

• Mleko,
• Suchy makaron,
• Orzechy,
• Oleje z pierwszego tłoczenia,
• Woda mineralna i źródlana,
• Jogurt naturalny,
• Określone rodzaje ryżu,
• Jajka,
• Świeże warzywa,
• Świeże grzyby,
• Kwaśna śmietana,
• Zboża,
• Nasiona,
• Miód,
• Zmielona kawa,
• Kefir bez owoców,
• Płatki zbożowe,
• Świeże ziemniaki,
• Świeże owoce,
• Warzywa strączkowe.

Na samym końcu należy podkreślić, że w Internecie istnieją różne strony, na których możesz sprawdzić różne dodatki do żywności i poznać ich toksyczność. To cenne źródło informacji, które pomoże Ci odkryć, co dokładnie znajduje się w Twoim pożywieniu.