Manifestacja Czarnej Siły podczas Olimpiady w 1968 r.

Manifestacja Czarnej Siły podczas Olimpiady w 1968 r.

Ostatnia aktualizacja: 21 kwietnia, 2020

Igrzyska Olimpijskie, które odbyły się w Meksyku w 1968 r., zapisały się na trwałe na kartach historii. Manifestacja czarnej siły w wykonaniu dwóch afroamerykańskich sportowców przez długi czas nie zostanie zapomniana.

Podczas każdej edycji Igrzysk Olimpijskich działo się coś wyjątkowego i przyciągającego uwagę. Jednak manifestacja czarnej siły, która odbyła się w Meksyku w 1968 r., będzie pamiętana przez długi czas. O co właściwie chodziło? Dowiedz się tego czytając dzisiejszy artykuł.

Igrzyska Olimpijskie w Meksyku w 1968 r. i otaczające je kontrowersje

Zanim zaczniemy mówić o manifestacji czarnej siły, warto wspomnieć o innych problemach związanych z Letnimi Igrzyskami Olimpijskimi 1968, które odbyły się w Meksyku.

Przede wszystkim pojawiały się poważne problemy z wyborem miejsca, co było związane z wysokością, na której leży miasto Meksyk. To aż dwa tysiące metrów nad poziomem morza.

Poza tym do uczestnictwa nie dopuszczono sportowców z Południowej Afryki, ponieważ grozili, że zbojkotują Igrzyska. Wcześniej Międzynarodowy Komitet Olimpijski zachęcał do włączenia do Igrzysk sportowców wszystkich narodowości, ale nie pozwoliła na to polityka apartheidu.

Jakby tego było mało, w Meksyku panowała skomplikowana atmosfera wywołana miejscowymi ruchami studenckimi. Ta grupa młodych ludzi pragnęła wszcząć rewolucję i zdemaskować działania rządu podczas igrzysk. W tym okresie uniemożliwiono kolejną próbę bojkotu.

Manifestacja Czarnej Siły

Po pokonaniu kilku przeszkód Meksyk inaugurował Letnie Igrzyska Olimpijskie 12 października 1968 r. Nikt nie spodziewał się, że cztery dni później cały świat będzie świadkiem pokojowego protestu, który na zawsze zapisze się w naszej historii.

Całe wydarzenie miało miejsce podczas rozgrywek lekkoatletycznych, a dokładnie na zakończenie biegu na 200 metrów. Podczas wyścigu ustalono nowe rekordy świata, ale nie o tym pamiętamy.

Stojąc na podium zdobywcy złotego i brązowego medalu – odpowiednio Tommie Smith i John Carlos, srebro zdobył Australijczyk Peter Norman – pokazali gest protestu używany przez ludzi walczących o prawa osób czarnoskórych w Stanach Zjednoczonych.

Obaj sportowcy mieli afroamerykańskie korzenie. Podczas odgrywania hymnu Stanów Zjednoczonych, który leciał, ponieważ sportowiec z tego kraju zdobył złoty medal, opuścili głowy, zamknęli oczy i unieśli odziane w czarne rękawiczki dłonie zaciśnięte w pięć. Ten symboliczny gest reprezentował biedę nękającą ich rasę.

Symbol Olimpiady

Oprócz tego Smith miał zawiązany na szyi czarny szalik, który reprezentował dumę z jego pochodzenia. Z kolei Carlos miał rozpiętą bluzę w geście solidarności z pracownikami jego kraju oraz naszyjnik z koralików.

Stwierdził później, że miał on przypominać o “ludziach, którzy zostali zabici, zlinczowani lub powieszeni i nikt się za nich nie modlił”.

Nawet srebrny medalista z Australii wyraził swoje wsparcie dla tego ruchu. To właśnie on zasugerował, aby Amerykańscy sportowcy podzielili się parą czarnych rękawiczek Smitha. Carlos zapomniał wziąć swoich z szatni.

Zdjęcie manifestu czarnej siły dzień po zawodach znalazło się na okładce każdej gazety na świecie. Jednak wcześniej widzowie obecni na stadionie wygwizdali sportowców.

Smith tłumaczył motywy kryjące się za jego gestem w następujący sposób: “Jeśli wygram, jestem Amerykaninem, a nie czarnym Amerykaninem. Ale jeśli zrobić coś złego, będą wołać na mnie ‘czarnuch’. Jesteśmy czarni i jesteśmy dumni z bycia czarnymi. Czarna Ameryka zrozumie, co dzisiaj zrobiliśmy.”

Reperkusje manifestacji czarnej siły

Oczywiście wydarzenia na Igrzyskach Olimpijskich odbiły się echem nie tylko w mediach. Ówczesny przewodniczący Międzynarodowego Komitetu Olimpijskiego, Avery Brundage, uznał gest za niedopuszczalny i niezgodny z duchem Igrzysk Olimpijskich.

Chociaż poprosił organizatorów o usunięcie Smitha i Carlosa z Igrzysk Olimpijskich, to nie wyrażono na to zgody. Co więcej, Amerykańskim sportowcom przyznano status “honorowych gości”.

Smith, Carlos i Norman - Manifestacja Czarnej Siły
Zdjęcie: Reddit

Z kolei we własnym kraju obaj sportowcy byli głośno krytykowania i skazani na ostracyzm społeczny. Otrzymywali nawet pogróżki, w których grożono im śmiercią. Jednak nie dali się zastraszyć. Kontynuowali swoje kariery sportowe, a po przejściu na emeryturę zaczęli grać w futbol amerykański.

Na samym końcu należy również wspomnieć o Australijczyku Normanie, który został upomniany przez władze Igrzysk Olimpijskich po powrocie do kraju.

Był marginalizowany przez lokalne media i nie zakwalifikował się na Igrzyska Olimpijskie w Monachium w 1972 r. Po kontuzji i amputacji prawej nogi wpadł w depresję i alkoholizm. Gdy umarł na zawał, Smith i Carlos nieśli jego trumnę podczas pogrzebu.


Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.


  • Smith, M. M. (2011). The “revolt of the black athlete”: Tommie Smith and John Carlos’s 1968 black power salute reconsidered. In Myths and Milestones in the History of Sport. https://doi.org/10.1057/9780230320819

Ten tekst jest oferowany wyłącznie w celach informacyjnych i nie zastępuje konsultacji z profesjonalistą. W przypadku wątpliwości skonsultuj się ze swoim specjalistą.