Mikrobiom: wszystko, co musisz o nim wiedzieć

Mikrobiom: wszystko, co musisz o nim wiedzieć

Ostatnia aktualizacja: 28 kwietnia, 2020

W dzisiejszym artykule wyjaśnimy czym tak naprawdę jest mikrobiom, czyli grupa mikroorganizmów lub bakterii znajdująca się w różnych obszarach ciała każdego człowieka. Nie są one szkodliwe; wręcz przeciwnie, mogą nawet zapewniać Twojemu organizmowi wiele korzyści.

Układ trawienny znajdujący się w ciele człowieka, jest niezwykle złożony. Jedna z jego najbardziej zadziwiających cech to fakt, że znajduje się w nim prawie jedna trzecia wszystkich neuronów tworzących sploty nerwowe.

Ale być może najważniejsze jest to, że w naszych jelitach grubych żyją miliony współistniejących w symbiozie bakterii. Te bakterie tworzą florę bakteryjną jelit, inaczej mikrobiom. Są niezbędne do utrzymania zdrowia całego organizmu.

Mikrobiom

Mikrobiom to zbiór mikroorganizmów, które są w sposób naturalny obecne w różnych częściach ludzkiego ciała. Zazwyczaj znajdują się w takich obszarach jak skóra, gardło, cewka moczowa czy przełyk.

Jednak złożony ekosystem bakterii, które żyją w naszych organizmach nie wyrządzając nam krzywdy, znajduje się w jelicie. Żyje tam ponad 100 miliardów jednokomórkowych mikroorganizmów.

Ich liczba przewyższa znacząco sumę wszystkich komórek w naszym ciele, a mimo tego ważą zaledwie niecały kilogram w przypadku dorosłego człowieka.

Sałatka z kurczakiem

Chociaż zazwyczaj uważa się, że bakterie wpływają negatywnie na nasze zdrowie, to w tym przypadku jest zupełnie na odwrót. Okazuje się, że te bakterie są nieszkodliwe i żyjemy z nimi w symbiozie.

My zapewniamy im pożywienie w postaci substancji, których nie jesteśmy w stanie strawić, na przykład niektórych części warzyw. One z kolei trawią je za nas i pomagają nam pozbyć się ich z naszego organizmu. Poza tym mają również znaczenie więcej przydatnych funkcji.

Skład mikrobiomu

Skład mikrobiomu może różnić się znacząco w zależności od tego, w którym miejscu w organizmie znajdują się bakterie. Należy podkreślić, że każde bakterie mają zazwyczaj swoje stałe miejsce bytowania, a jeżeli je w jakiś sposób zmodyfikujemy, możemy sprawić, że zamienią się w patogeny.

Dzieje się tak na przykład w przypadku gronkowca złocistego, niezwykle powszechnej bakterii, która znajduje się na naszej skórze i może dostać się do krwiobiegu przez ranę, a następnie wywołać wiele poważnych infekcji.

W jelitach, gdzie znajduje się o wiele większa populacja mikroorganizmów, przeważają bakterie ze szczepu Lactobacillus; to one w znaczącym stopniu tworzą naszą florę jelitową.

Jedna z najbardziej znanych odmian bakterii to Lactobacillus casei, które znajdują się w wielu suplementach diety dostępnych w supermarketach i sklepach. Ten bakterie żyją wraz z innymi w naszych jelitach i są sprzedawane jako probiotyki. Poprawiają zdrowie flory bakteryjnej jelit oraz pomagają trawić różne pokarmy.

Działanie mikrobiomu

Mikrobiom pełni wiele funkcji. W niniejszym artykule skoncentrujemy się jedynie na najważniejszych z nich, jednak na temat jego działania można spokojnie napisać całą książkę!

Funkcja odżywcza

Jak już wspomnieliśmy wcześniej, mikrobiom odgrywa kluczową rolę w trawieniu niektórych związków. Na przykład błonnik znajdujący się w pokarmach wspiera rozmnażanie się mikrobiomu, ponieważ bakterie wykorzystują całą celulozę, której nie jesteśmy w stanie strawić, jako pożywienie.

Takie bakterie biorą również udział w syntezie rozmaitych witamin w jelitach, jak choćby witaminy B12. Bez nich byłoby bardzo trudno wytworzyć takie ilości witaminy B12, które zaspokajałyby zapotrzebowanie naszych organizmów.

Funkcja obronna

Mikrobiom pełni podwójną funkcję obronną. Przede wszystkim zajmuje miejsce, które mogłyby wykorzystywać inne szkodliwe bakterie. To bardzo ważne zwłaszcza w przypadku skóry. Namnażanie się niektórych rodzajów mikroorganizmów może usuwać kolonie innych bakterii.

Udaje im się to dzięki o wiele większemu wskaźnikowi rotacji i spożywaniu wartości odżywczych obecnych w skórze. Takie działanie sprawia, że szkodliwe bakterie nie mają pożywienia i w końcu obumierają.

Uśmiechnięta kobieta po treningu

Kolejne bardzo istotne działanie, które pomaga chronić nasze ciała, to pobudzanie układu odpornościowego do pracy. Wiele szkodliwych bakterii należy do określonego gatunku. Bakterie z mikrobioty, które je przypominają, są w stanie uczyć układ immunologiczny atakowania szkodliwych gatunków.

Dzięki temu, gdy zetknie się on ze szkodliwymi bakteriami, będzie gotów do walki.

Zapobieganie alergiom

Naukowcy połączyli wchodzenie w kontakt z bakteriami pochodzącymi z mikrobioty z mniejszą ilością alergii pokarmowych i chorób transmitowanych przez układ immunoglobulin typu E, który wiąże się z reakcjami nadwrażliwości.

Dzieje się tak ponieważ mikrobiota pomaga naszemu układowi odpornościowemu rozpoznawać wiele alergenów. Znajomość dużej liczby alergenów chroni przed wystąpieniem reakcji, które mogą prowadzić do pojawienia się procesów alergicznych oraz anafilaksji.


Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.


  • Rinninella E, Raoul P, Cintoni M, Franceschi F, Miggiano GAD, Gasbarrini A, et al. What is the Healthy Gut Microbiota Composition? A Changing Ecosystem across Age, Environment, Diet, and Diseases. Microorganisms [Internet]. 2019 Jan 10 [cited 2019 Sep 30];7(1). Available from: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/30634578
  • Plunkett CH, Nagler CR. The Influence of the Microbiome on Allergic Sensitization to Food. J Immunol [Internet]. 2017 [cited 2019 Sep 30];198(2):581–9. Available from: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28069753
  • Cani PD. Human gut microbiome: hopes, threats and promises. Gut [Internet]. 2018 Sep [cited 2019 Sep 30];67(9):1716–25. Available from: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/29934437

Ten tekst jest oferowany wyłącznie w celach informacyjnych i nie zastępuje konsultacji z profesjonalistą. W przypadku wątpliwości skonsultuj się ze swoim specjalistą.