Nieswoiste zapalenie jelit - jaką dietę stosować?

Nieswoiste zapalenie jelit to grupa chorób, w których można wyróżnić dwa typy objawów i metod leczenia, są to: wrzodziejące zapalenie jelita grubego i choroba Leśniowskiego-Crohna. Dieta odgrywa bardzo ważną rolę w zwalczaniu objawów chorób zapalnych jelit.

Nieswoiste zapalenie jelita – istota odpowiedniej diety

Bardzo ważne jest, aby wiedzieć, że nie ma konkretnej diety dla tych patologii; należy ją dopasować do stadium choroby, której obecnie doświadcza pacjent. Mając to na uwadze, możemy wskazać trzy różne sytuacje:

Etap remisji

Na tym etapie stan zapalny jest minimalny. Z tego względu nie trzeba wprowadzać zmian w diecie, chociaż należy się upewnić, że jest ona zrównoważona i zdrowa. Dobrze jest unikać niepotrzebnych ograniczeń, z wyjątkiem osób cierpiących na alergie lub nietolerancję.

Łagodny nawrót choroby

Na tym etapie bardzo ważne jest dostosowanie diety i stosowanie jej jako sposobu kontrolowania objawów. Idealną opcją w większości przypadków jest przestrzeganie diety lekkostrawnej i o właściwościach ściągających. Unikaj tłuszczów na tyle, na ile jest to możliwe.

Umiarkowany lub ciężki nawrót choroby

Na tym etapie występuje o wiele więcej objawów. Pacjenci są zwykle przyjmowani do szpitala. Tak długo, jak pozwala na to przewód pokarmowy, należy utrzymywać samodzielne jedzenie.

Pacjenci z wrzodziejącym zapaleniem jelita grubego zwykle zachowują funkcje przewodu pokarmowego, ale jedzenie może zwiększyć stan zapalny u dzieci cierpiących na chorobę Leśniowskiego-Crohna. W takich przypadkach lekarze zwykle stosują żywienie dojelitowe.

Żywienie dojelitowe polega na podawaniu składników odżywczych przez sondę. Oznacza to, że zamiast podawać pacjentowi pokarmy stałe, zwykle przyjmują składniki odżywcze w postaci preparatów, które przechodzą przez rurkę łączącą usta z układem trawiennym.

Kiedy powikłania są jeszcze poważniejsze – ostre rozdęcie okrężnicy, ropnie lub problem z przetokami – specjaliści decydują się na żywienie pozajelitowe. Ten system żywienia polega na podawaniu składników odżywczych dożylnie. Jest to ostateczność, gdy przewód pokarmowy nie działa prawidłowo.

Ogólne zalecenia przy nawrocie nieswoistego zapalenia jelit

Współpraca między pacjentem a dietetykiem ma fundamentalne znaczenie, ponieważ objawy nieswoistego zapalenia jelit mogą mieć bardzo bliski związek z niektórymi rodzajami żywności. W tym kontekście bardzo ważne jest, aby pacjent prowadził rejestr wszystkich rzeczy, które spożywa każdego dnia.

• Plan diety musi w miarę możliwości jak najbardziej zrównoważony i zdrowy.
• Podział diety jest zwykle dobrą strategią, gdy cierpi część przewodu pokarmowego. Oznacza to spożywanie takiej samej ilości jedzenia, ale dzielenie go na małe porcje, aby nie zwiększać obciążenia przewodu pokarmowego.
• Pomocne jest powolne jedzenie i prawidłowe żucie, w spokojnym otoczeniu, aby uniknąć lęku przed jedzeniem.
• Zalecany jest odpoczynek po każdym posiłku.
• Oddzielanie spożycia płynów od przyjmowania stałych pokarmów, a nawet wtedy – spożywanie płynów w niewielkich ilościach. Jest to również powszechna strategia postępowania w przypadku rozwolnienia, aby nie przeciążać organizmu. Doustne roztwory do nawadniania – napoje izotoniczne – sprzyjają wchłanianiu wody i substancji rozpuszczonych.
• Jedzenie powinno mieć średnią temperaturę. Produkty, które są zbyt gorące lub zimne, mogą stymulować transport jelitowy.
• Należy jeść proste potrawy, które zawierają sól, aby zrekompensować utratę jonów z powodu rozwolnienia. U pacjentów z nadciśnieniem, ciągła utrata wody i soli może powodować obniżenie ciśnienia krwi.
• Trzeba unikać picia kawy, środków pobudzających i napojów gazowanych.

Szczegóły diety

Laktoza a nieswoiste zapalenia jelit

Podczas nawrotu nieswoistego zapalenia jelit należy wyeliminować laktozę z diety. To samo dotyczy każdej innej choroby, która powoduje biegunkę. Podczas nawrotu choroby często występuje nietolerancja laktozy z powodu przejściowego deficytu laktazy; laktaza jest enzymem rozkładającym laktozę.

Poza nawrotami nie zaleca się eliminacji laktozy, chyba że pacjent ma na nią nietolerancję. Osoby z wrzodziejącym zapaleniem jelita grubego są bardziej podatni na nietolerancję laktozy – nabytą pierwotnie – ogólnie, a nie tylko podczas nawrotu.

Tłuszcze

Jeśli pacjent ma biegunkę lub ból brzucha, musi ograniczyć spożycie tłuszczu, zwłaszcza tłuszczu pochodzenia zwierzęcego. Czasami pacjenci cierpiący na chorobę Leśniowskiego-Crohna przyjmują żywienie dojelitowe w postaci szejków, które zawierają dużo tłuszczów wielonienasyconych omega-3, i nie powinni ich ograniczać.

Napoje te działają przeciwzapalnie i dobrze wpływają na stan zapalny śluzu jelitowego.

Błonnik

Eksperci zalecają ograniczenie spożycia błonnika, zwłaszcza błonnika nierozpuszczalnego. Pacjenci z wrzodziejącym zapaleniem jelita grubego mogą zawrzeć w diecie nierozpuszczalny błonnik, aby spowolnić transport jelitowy, ale jest to coś, czego należy unikać u osób z chorobą Leśniowskiego-Crohna.

Zamiast tego muszą one próbować jeść jak najmniej błonnika.

Gdy ich stan się poprawia, pacjenci z chorobą Leśniowskiego-Crohna mogą z powrotem stopniowo włączać błonnik do diety, aż ich dieta powróci do normalności. Ważne jest jednak, aby zacząć od rozpuszczalnego błonnika.

Kontrola analityczna

Nieswoiste zapalenie jelit często wiąże się z niedoborem mikroelementów. Właściwa kontrola przyjmowanych mikroelementów jest niezbędna, ponieważ w niektórych przypadkach pacjenci mają bardzo restrykcyjną dietę.

Parametry analityczne, na które powinny zwrócić uwagę osoby chore, to witamina B12, kwas foliowy, witaminy D, E i A oraz niektóre minerały, takie jak wapń, magnez i fosfor.

Żywność funkcjonalna

Zastosowanie probiotyków – żywych mikroorganizmów, które wspierają poprawę flory jelitowej – jest kontrowersyjnym tematem u pacjentów z chorobą Leśniowskiego-Crohna. Nie jest jasne, czy mają one pozytywny wpływ czy nie.

Z drugiej strony, probiotyki mogą być korzystne dla poprawy stanu zbiornika (pouchitis) u osób z wrzodziejącym zapaleniem jelita grubego. Gdy u pacjenta z tą chorobą zostanie usunięta okrężnica, lekarze zwykle łączą jelito cienkie z tym, co pozostało z odbytnicy. Lekarze tworzą zbiornik z wykorzystaniem części jelita cienkiego.

Omega-3

Nie ma wystarczających danych dla osób z nieswoistym zapaleniem jelit, aby systematycznie uzupełniać ten składnik odżywczy. Pokarmy o wysokiej zawartości kwasów Omega-3 można spożywać, o ile pacjent toleruje tłuszcz.

Antyoksydanty a nieswoiste zapalenie jelit

Tak naprawdę nie są potrzebne, a specjaliści nie zalecają ich regularnej suplementacji. Jednak pacjenci mogą ukierunkować swój plan diety tak, aby zwiększyć spożycie naturalnych antyoksydantów dzięki wprowadzeniu żywności, która je zawiera.

Oczywiste jest, że te zalecenia mogą się różnić w zależności od specyfiki każdego przypadku. Jeśli cierpisz na nieswoiste zapalenie jelit, musisz przede wszystkim postępować zgodnie z instrukcjami lekarza.