Logo image
Logo image

Zatrucie pokarmowe – przyczyny

4 min.
Zatrucie pokarmowe to nieprzyjemna i niebezpieczna przypadłość. W tym artykule dowiesz się jak jej zapobiegać i jak obchodzić się z żywnością.
Zatrucie pokarmowe – przyczyny
Ostatnia aktualizacja: 23 października, 2020

Przerwanie łańcucha chłodniczego, niedokładne oczyszczanie produktów oraz zakażenie krzyżowe są jednymi z najczęstszych przyczyn chorób związanych z zatruciami. Nie są to jednak jedyne przyczyny powodujące zatrucie pokarmowe.

Poniżej opowiemy ci o kilku innych przyczynach, na które warto zwrócić uwagę. Czytaj dalej i dowiedz się więcej!

Zatrucie pokarmowe – przyczyny

Czy wiesz, że bardzo duża część chorób układu pokarmowego występujących na całym świecie to przypadki zatruć pokarmowych? Chociaż w dobie nowych technologii przechowywania jedzenia i metod dezynfekcji może się to wydawać trudne do uwierzenia, sytuacja jest dużo bardziej powszechna niż się wydaje.

Zatrucie pokarmowe nie tylko stwarza poważne problemy zdrowotne, ale może również wpływać na skład mikrobiomu (flory bakteryjnej) w dłuższej perspektywie i powodować długotrwałe problemy trawienne.

Some figure

Dlatego tak ważne jest, aby poznać różne przyczyny zatruć pokarmowych, aby można było podjąć środki zapobiegające problemom jelitowym w przyszłości.

W poniższym artykule wskażemy ci niektóre z najczęstszych czynników ryzyka zatruć oraz możliwości zlikwidowania zagrożenia.

Zatrucie pokarmowe spowodowane złym przechowywaniem żywności

Każdy z nas chciałby przedłużyć przydatność do spożycia swojej żywności. Wiąże się to z dużą oszczędnością kosztów i środowiska. Poszukiwanie idealnej metody konserwacji prowadzi wiele osób do eksperymentowania z różnymi formami przechowywania.

Najczęściej wykorzystuje się chłodzenie, pasteryzację, dodatek soli i konserwantów oraz mrożenie. 

Umieszczając produkt w ekstremalnie niskich temperaturach, dezaktywujesz enzymy roślinne i bakteryjne oraz dezaktywujesz wszelkie bakterie i mikroorganizmy chorobotwórcze, które mogą na nim bytować.

Jednak utrzymanie „łańcucha chłodniczego” w stanie nienaruszonym ma kluczowe znaczenie dla zapobiegania namnażaniu się patogenów. Zostało to udowodnione w badaniu opublikowanym przez czasopismo naukowe Journal of Food Protection.

Aby zagwarantować wartości bezpieczeństwa, smaku i konsystencji produktu spożywczego, absolutnie konieczne jest odpowiednie przeprowadzenie procesu zamrażania, przechowywania i rozmrażania.

Wyjmując produkt z zamrażarki i pozostawiając go w temperaturze pokojowej do rozmrożenia, tworzysz idealne środowisko do namnażania się patogenów wewnątrz produktu, a w szczególności mięsa.

Dlatego eksperci zalecają, aby przechowywać produkty spożywcze w zamrażarce do momentu, gdy będziesz gotowy do ich ugotowania. Rozmrażanie warto przeprowadzić przekładając produkt z zamrażalnika do lodówki na okres kilku godzin.

Mycie owoców i warzyw to także bardzo istotny element przygotowania posiłków

Niedogotowanie produktów spożywczych zwiększa ryzyko zatrucia

Innym czynnikiem prowadzącym do wzrostu ryzyka zatrucia pokarmowego jest niepełny proces przygotowywania produktów spożywczych. Dotyczy to zwłaszcza owoców morza, ryb, mielonej wołowiny, drobiu, wieprzowiny i przetworzonego mięsa.

W takich przypadkach bardzo ważne jest, aby temperatura wewnętrzna mięsa osiągnęła bezpieczny poziom.

Some figure

Jeśli twoje mięso nie osiągnie bezpiecznej temperatury wewnętrznej, chorobotwórcze bakterie w środku przeżyją i mogą skolonizować twój przewód pokarmowy.

Eksperci są przekonani, że niepełne gotowanie jest jedną z głównych przyczyn zatrucia pokarmowego lub Clostridium botulinum oraz Salmonella enterica. Powodują one poważne zatrucia, mogące prowadzić do hospitalizacji pacjenta.

Przemysł spożywczy znalazł możliwe rozwiązanie, aby zmniejszyć liczbę przypadków zatruć pokarmowych w wyniku spożycia mięsa. Polega na dodaniu do żywności azotanów i azotynów o działaniu przeciwdrobnoustrojowym.

To rozwiązanie zostało poparte nauką, ale nadal może nieść ryzyko rozwoju chorób w dłuższej perspektywie.

Uważaj na zakażenie krzyżowe

Jeśli chcesz zmniejszyć ryzyko zatrucia pokarmowego, absolutnie konieczne jest zwrócenie uwagi na potencjalne zakażenia krzyżowe. Tak zwany łańcuch zakażeń, może dotyczyć przenoszenia się bakterii z produktów spożywczych na sztućce, blaty czy dłonie osób gotujących.

Zapobieganie temu zjawisku oznacza podjęcie kroków tak prostych, jak używanie dwóch rodzajów desek do krojenia: drewnianej do produktów przetworzonych, suchych, niskiego ryzyka, oraz szklanej lub plastikowej do mięs i ryb. To samo dotyczy drewnianych noży, łopatek i łyżek.

Są one trudniejsze do dezynfekcji i mogą gromadzić bakterie w mikro załamaniach na swojej powierzchni. tego samego narzędzia do cięcia dwóch różnych, wrażliwych produktów. Łącząc dwa surowe produkty (na przykład mięso i warzywa) na swoim naczyniu, możesz sprowokować zakażenie bakteryjne. 

Some figure

Ponadto najlepszą opcją jest zawsze sumienne mycie i dezynfekcja noży i przyborów kuchennych między każdym użyciem lub korzystanie z czystych noży podczas przygotowywania różnych produktów.

Pomoże ci to też uniknąć używania tego samego naczynia (na przykład miski, deski) do kilku różnych produktów spożywczych.

W ten sposób można zapobiec zanieczyszczeniu, które może prowadzić do rozwoju bakterii. Może również pomóc w ograniczeniu obecności alergenów w żywności, które mogą być niebezpieczne dla niektórych osób. Na przykład celiacy są szczególnie wrażliwi na tego typu zanieczyszczenia.

Podejmij środki ostrożności, aby zmniejszyć ryzyko zatrucia pokarmowego

Jak wspomniano wcześniej, podczas przygotowywania posiłków w domu należy zachować pewne minimalne środki ostrożności.

Oprócz utrzymania nienaruszonego „łańcucha chłodniczego” (nie zostawiaj produktów poza lodówką) i odpowiedniego sposobu rozmrażania żywności, konieczne jest również zapobieganie zakażeniom krzyżowym. Pamiętaj również o dokładnym myciu warzyw i owoców. 

Jeśli jednak spotka cię zatrucie pokarmowe – szybko odkryjesz jak nieprzyjemne jest to zjawisko. Nie tylko krótkoterminowe skutki (takie jak ból brzucha, wymioty, gorączka, objawy ostrego nieżytu żołądkowo-jelitowego powinny nas martwić.

Bakterie chorobotwórcze, które kolonizują przewód pokarmowy wraz z toksynami, mogą wpływać na zdrowie i egzystencję dobrych bakterii mikrobiomu jelitowego.

Ten naturalny mikrobiom jest niezwykle ważny dla Twojego zdrowia, a gdy jego normalne funkcjonowanie ulegnie zmianie, utworzony brak równowagi może wpłynąć na twój ogólny stan zdrowia.

Some figure

Musimy pamiętać, że nasze dobre bakterie jelitowe są odpowiedzialne za produkcję witamin, enzymów i ogół procesów trawiennych. Wszystko, co powoduje pogorszenie ich składu, wiąże się z problemami z metabolizmem i stresem, a także może nasilać ogólnoustrojowe zapalenie.

Dlatego tak ważna jest ostrożność podczas przygotowywania posiłków. Jeśli zauważysz nieprzyjemne zapachy, zmianę konsystencji – koniecznie wyrzuć produkt. Jeśli masz wątpliwości, czy produkt był właściwie przechowywany, nie używaj go.

W takich przypadkach zawsze lepiej jest zapobiegać niż leczyć. Zatrucie pokarmowe jest krótkotrwałe, ale może powodować inne problemy zdrowotne w perspektywie długoterminowej.


Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.


  • Golden MC., Wanless BJ., David JRD., Kottapalli B., et al., Effect of cultured celery juice, temperature, and product composition on the inhibition of proteolytic clostridium botulinum toxin production. J Food Prot, 2017. 80 (8): 1259-1265.
  • Majou D., Christieans S., Mechanisms of the bactericidal effects of nitrate and nitrite in cured meats. Meat Sci, 2018. 145: 273-284.

Ten tekst jest oferowany wyłącznie w celach informacyjnych i nie zastępuje konsultacji z profesjonalistą. W przypadku wątpliwości skonsultuj się ze swoim specjalistą.