Cele sportowe - jak doprowadzić do ich osiągnięcia?

Cele sportowe są głównym źródłem motywacji sportowca. Podczas treningu każdy zawodnik musi wyznaczyć sobie zarówno cele krótko-, jak i długoterminowe. Prawidłowo zaplanowane cele mogą zmobilizować sportowca do działania.

Cele sportowe to wyzwania. Mogą one orientować sportowca w zdobywaniu lub doskonaleniu swoich umiejętności. Można też nastawić się na odniesienie sukcesu podczas zawodów i osiągnąć więcej. Innymi słowy, istnieją wyzwania, które są związane z ego.

Główną psychologiczną techniką osiągania celów jest ich ustalanie. Ta technika opiera się na definiowaniu celów za pomocą kryteriów, które maksymalizują prawdopodobieństwo ich osiągnięcia. Aby naprawdę z nich skorzystać, Twoje cele muszą zostać ustalone z pomocą psychologa sportowego.

Istnieje wiele kryteriów określających cele. Decyzja o pamiętaniu o niektórych celach w przeciwieństwie do innych będzie zależeć od tego, co próbujesz osiągnąć. Mimo to psychologowie uważają, że istnieje kilka podstawowych wskazówek, na które należy zwrócić uwagę.

Cele sportowe: kryteria do rozważenia

Poniżej znajduje się kilka przydatnych akronimów, które pomogą Ci sformułować cele. W każdym akronimie litery odpowiadają cechom, które muszą być obecne, i które zmaksymalizują prawdopodobieństwo sukcesu.

Kryterium S.M.A.R.T.

Jest to najczęściej wykorzystywane kryterium ustalania celów. Jego zastosowanie wykracza poza świat sportu i obejmuje miejsce pracy, edukację i wyznaczanie osobistych celów.

• Specific (Skonkretyzowany): nakreślone cele muszą odnosić się do konkretnego aspektu i muszą być dobrze zdefiniowane. Aby osiągnąć konkretne cele, zadaj sobie pytanie: co chcę osiągnąć?
• Measurable (Mierzalny): musi zostać przeprowadzona ocena, aby wiedzieć, czy cel został już osiągnięty. Ponadto mierzalne cele mają pozytywny wpływ na poczucie własnej wartości, ponieważ pokazują indywidualny postęp.
• Attainable (Osiągalny): cele muszą znajdować się w granicach Twoich możliwości. Cele, które są zbyt wymagające lub nieosiągalne, generują tylko frustrację i obniżają Twoją motywację.
• Relevant (Istotny): cel musi być powiązany z uprawianym przez Ciebie sportem i być ważny dla sportowca na poziomie osobistym.
• Time-limited (Określony w czasie): w tym punkcie należy ustalić cele krótko- i długoterminowe. Oznacza to, że musisz ustalić konkretny limit czasu, w którym osiągniesz swoje cele.

Zbyt wymagające cele prowadzą jedynie do frustracji oraz mogą obniżyć Twoją motywację.

Kryterium C.L.E.A.R.: cele sportowe

• Challenging (wymagający): cel musi mieć określony poziom trudności. Cele, które są zbyt łatwe, nie motywują Cię, a z kolei te, które są zbyt trudne, będą generować frustrację i niepokój.
• Legal (legalny):każdy cel musi brać pod uwagę znak prawny w kontekście. W przypadku sportu oznacza to wyeliminowanie wszelkich wyzwań związanych z atakowaniem rywali lub dopingiem.
• Emotional (emocjonalny): cele, które zawierają element emocjonalny, są bardziej stymulujące. Ale trzeba zachować ostrożność, wyznaczanie celów ze zbyt dużym ładunkiem emocjonalnym nie jest pożądane.
• Appropriate (odpowiedni): to kryterium odnosi się do spójności między celami. Wszystkie cele, które formułujesz, muszą być ze sobą kompatybilne, a nie sprzeczne.
• Refinable (możliwy do dopracowania): cele nie są dogmatami. Należy je ponownie dostosować w zależności od okoliczności osobistych i środowiskowych. Gdy zaczniesz robić postępy, Twoje cele powinny również wzrosnąć, aby  utrzymać pewien poziom motywacji.

Kryterium P.U.R.E.

• Positively stated (pozytywnie sformułowany): znacznie skuteczniejsze jest stawianie celów z miejsca afirmacji zamiast negacji. Afirmacje motywują cię do zdobycia nagrody, podczas gdy negacje istnieją, aby uniknąć kary.
• Understood (zrozumiany): sportowiec musi doskonale rozumieć, jaki jest cel, który chce osiągnąć. Nieporozumienia co do celu lub tego, jak go osiągnąć, spowodują rozproszenie uwagi i marnowanie czasu.
• Relevant (istotny): cel musi być trafny i ważny dla sportowca. Im bardziej sportowiec jest zaangażowany w definiowanie swoich celów, tym większe mają one znaczenie.
• Ethical (etyczny): musisz wziąć pod uwagę nie tylko legalność swoich celów, ale także etykę każdego z nich. Cele, które powodują konflikt etyczny, stworzą stan wątpliwości, który utrudni działanie.

Ustalenie dobrych celów sportowych nie jest łatwym zadaniem

Chociaż większości sportowców nie jest trudno powiedzieć, co chcą osiągnąć, definiowanie celów i tworzenie planu działania nie jest takie łatwe. Dlatego psychologowie, sportowcy i trenerzy muszą współpracować, oferując porady, mając na uwadze fizyczne, techniczne, taktyczne oraz psychologiczne aspekty gry.

Wreszcie, ważne jest, aby wiedzieć, że technika ustalania celów jest przydatna nie tylko do osiągnięcia celów sportowych i zwiększenia motywacji. Jest również przydatna w procesach, takich jak okres rekonwalescencji po urazie.