Logo image
Logo image

Zmęczenie obwodowe i ośrodkowe po wysiłku

3 min.
W ćwiczeniach, zmęczenie uważa się za stan, w którym jednostka nie jest w stanie utrzymać pożądanej sprawności fizycznej. Zmęczenie mogą powodować czynniki wewnętrzne lub zewnętrzne.
Zmęczenie obwodowe i ośrodkowe po wysiłku
Ostatnia aktualizacja: 10 marca, 2020

W kontekście ćwiczeń, zmęczenie obwodowe i ośrodkowe to zmiany przez które przechodzi ciało, gdy wypróbowuje nowy trening lub wyzwanie. Obolałe mięśnie, osłabienie lub zmniejszona energia mogą być oznakami zmęczenia.

Ćwiczenia: zmęczenie obwodowe i ośrodkowe

Jeśli chodzi o zmęczenie po ćwiczeniach, musimy rozróżnić dwa główne rodzaje zmęczenia:

Znajomość różnić między tymi dwoma systemami i świadomość reakcji na nie, pomoże ci skuteczniej zaplanować trening. Poniżej przyjrzymy się ważnym aspektom, które warto znać.

Zmęczenie ośrodkowe

Zmęczenie ośrodkowe odgrywa ważną rolę w zdrowiu, można powiedzieć, że ważniejszą niż zmęczenie obwodowe. To, co czyni go tak ważnym, to jego negatywny wpływ zarówno na stan psychiczny, jak i fizyczny.

Codzienne zdarzenia, takie jak problemy osobiste, stres w pracy, zabiegany tryb życia lub egzaminy, są częstymi czynnikami powodującymi zmęczenie ośrodkowe. Ale pytanie, które chcemy ci zadać, brzmi: w jaki sposób powinieneś zmierzyć się z tymi problemami? Czy powinieneś odpocząć, gdy czujesz się zmęczony? Nie do końca tak jest.

Jak już wspomnieliśmy, zmęczenie ośrodkowe w dużej mierze zależy od twojego ośrodkowego układu nerwowego (OUN). Najważniejszą cechą OUN jest to, że zawsze stara się dostosować i zaoszczędzić jak najwięcej energii, aby utrzymać optymalny stan.

Some figure

Jeśli więc cierpisz z powodu zmęczenia ośrodkowego, twój OUN poszuka sposobu na dostosowanie się i zaoszczędzenie energii sprawiając, że trening będzie wydawał się nieprzyjemny.

Jeśli jednak zdecydujesz się na odpoczynek i pominiesz trening, twój mózg przyzwyczai się do tego i rozleniwi się. W związku z tym musisz poszukać nowych sposobów na ożywienie się i pominięcie odpoczynku.

Jeżeli czujesz się zmęczony psychicznie, zastosowanie nowego bodźca lub powtórzenie czegoś, co już dobrze znasz, będzie przyjemnością dla twojego OUN. Kiedy powróci do pozytywnego sposobu myślenia, będzie wyposażony w silniejszą chęć działania.

Zmęczenie obwodowe

W przeciwieństwie do opisanego wyżej przypadku, zmęczenie obwodowe nie wpływa na ośrodkowy układ nerwowy. Jeśli odczuwasz zmęczenie fizyczne, ale nie psychiczne, wciąż jesteś w stanie zmusić się do treningu i jak najbardziej z niego skorzystać. Tak więc, treningi mogą się wydawać łatwiejsze, gdy w grę wchodzi zmęczenie obwodowe a nie ośrodkowe.

Jeśli jednak odczuwasz zmęczenie obwodowe, nie zalecamy kontynuowania treningu. Może to doprowadzić do intensywnego zmęczenia lub nadmiernego przetrenowania ciała, co znacznie zwiększy szanse na odniesienie kontuzji.

Jak możesz pomóc swojemu ciału zregenerować siły?

Istnieje kilka opcji regeneracji:

  • Więcej snu
  • Dobry masaż sportowy
  • Zjedzenie pożywnego i sycącego posiłku
  • Przełożenie porannego treningu na południe lub następny dzień; zawsze należy szanować czas niezbędny organizmowi na dojście do siebie po treningu.
Some figure

Są to dobre opcje na uzupełnienie zapasów energii, a także udaną regenerację i odpoczynek mięśni lub stawów. Wszystko to jest ważne, aby przygotować ciało na nadchodzące treningi.

Wnioski dotyczące zmęczenia po ćwiczeniach

Biorąc pod uwagę wszystko, co wyjaśniliśmy powyżej, kluczowe jest zrozumienie kilku rzeczy na temat zmęczenia fizycznego:

  • Jeśli jesteś zmęczony fizycznie, ale nie psychicznie, wciąż możesz ćwiczyć.
  • Z drugiej strony, jeśli jesteś zmęczony psychicznie, ale nie fizycznie, nie będziesz w stanie ćwiczyć: twoja sprawność fizyczna bardzo na tym ucierpi. Będziesz nawet mniej skłonny do ćwiczeń.

Zanim zaczniesz ćwiczyć pamiętaj, aby zastanowić się nad tym, co się dzieje z twoim ciałem, i czy odczuwane zmęczenie jest fizyczne czy też nie. Często odczuwamy skutki zmęczenia ośrodkowego, które – jak pokazaliśmy powyżej – jest czymś zupełnie innym. Przeanalizuj swój stan zanim zmusisz organizm do ogromnego wysiłku!


Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.


  • Bogdanis, G. C. (2012). Effects of Physical Activity and Inactivity on Muscle Fatigue. Frontiers in Physiology, 3, 142.
  • Pegaux, B., Lepers, R. (2018). The effects of mental fatigue on sport-related performance. Prog.Brain.Res. 2018;240:291-315.

Ten tekst jest oferowany wyłącznie w celach informacyjnych i nie zastępuje konsultacji z profesjonalistą. W przypadku wątpliwości skonsultuj się ze swoim specjalistą.