Przetrenowanie i związane z nim zagrożenia

Przetrenowanie jest skutkiem zmuszania swojego ciała do wysiłku, na który nie jest jeszcze przygotowane.
Przetrenowanie i związane z nim zagrożenia

Ostatnia aktualizacja: 21 czerwca, 2019

Przetrenowanie wynika często z niewiedzy i z przekonania, że “im więcej, tym lepiej”. Wiele osób wierzy, że osiągną lepsze wyniki, jeśli poświęcą więcej czasu na trening. Prawda jest jednak taka, że jeśli nie damy swoim mięśniom czasu na odpoczynek, to przetrenowanie prędzej czy później wymusi przerwę w ćwiczeniach albo zaowocuje kontuzją.

Przetrenowanie – kiedy mamy z nim do czynienia?

Niektórzy sportowcy, którzy poświęcają na treningi po kilka godzin dziennie, nie dopuszczają nawet do myśli takiego konceptu, jak przetrenowanie. Oznacza to, że bardzo często zmuszają swoje ciała do przekraczania granic, na które nie są one gotowe.

Niestety, wiąże się to z bolesnymi konsekwencjami. Przetrenowanie przyczynia się bowiem między innymi do obniżenia poziomu wydajności i podwyższenia pulsu, nawet po okresie regeneracji.

Zagrożenia wynikające z przetrenowania?

Choć trudno w to uwierzyć, wymienione powyżej konsekwencje to jedynie zalążek problemów. Przetrenowanie może bowiem wywołać cały szereg zmian w obszarze zdrowia zarówno fizycznego, jak i psychicznego. Co gorsza, zmiany te są bardzo trudno odwracalne. Oto niektóre z najbardziej powszechnych problemów:

Urazy

Kiedy mięśnie i ścięgna są zmuszane do wykonywania nazbyt trudnych ćwiczeń lub jeśli trening trwa zbyt długo, może dojść do ich kontuzji. Choć często są to jedynie drobne urazy, których objawy ustępują po krótkim masażu lub okładach, to zawsze trzeba traktować je jak poważny sygnał ostrzegawczy.

Ból kolana u biegacza

Naderwane lub całkowicie zerwane mięśnie i ścięgna, albo chroniczne problemy, takie jak zapalenie ścięgien, to tylko niektóre z chorób, jakie niesie ze sobą przetrenowanie. Zdarza się nawet, że w ekstremalnych przypadkach dochodzi podczas treningu do pęknięcia lub złamania kości.

Podwyższony puls

Jak już wspomnieliśmy, podwyższony puls, nawet podczas odpoczynku, jest jednym ze skutków ubocznych nazbyt intensywnego treningu. Jeżeli objaw ten nie ustąpi, należy skonsultować się z lekarzem. Stan ten bowiem może po pewnym czasie doprowadzić do arytmii, a nawet zatrzymania akcji serca.

Utrata masy mięśniowej

Jak wiemy, podczas treningu w mięśniach dochodzi do mikrouszkodzeń, dzięki którym masa mięśniowa rośnie. Aby wzrost ten miał miejsce, mięśnie potrzebują czasu na regenerację. Jeżeli trenujesz często i po wiele godzin, jest bardzo prawdopodobne, że twoje mięśnie nie mają czasu na odbudowę.

Z czasem taki cykl może poskutkować atrofią mięśni, a tym samym osłabieniem całego ciała. Będziesz bowiem na skutek treningu tracił na wadze, ale nie podwyższysz procentu masy mięśniowej. Co więcej, sytuacja taka prowadzi często do obniżenia apetytu, co może wiązać się z występowaniem anoreksji.

Przewlekłe zmęczenie

Przekonanie, że im więcej ćwiczysz, tym silniejsze będą twoje mięśnie, jest błędne. Wręcz przeciwnie, przetrenowanie może prowadzić do obniżenia poziomu energii i do chronicznego zmęczenia. To z kolei może mieć związek z zaburzeniami snu, które osłabiają zdolności intelektualne, jak również poziom zręczności i koordynacji ruchowej.

Kobieta odpoczywa na kanapie

Jak zatem widzisz, przetrenowanie może przybrać efekt domina, na końcu którego czekają cię bardzo negatywne dla zdrowia skutki. Niekiedy odbijają się one nawet na relacjach z bliskimi i na życiu rodzinnym.

Przetrenowanie – jak go unikać?

Jeśli podejrzewasz, że spędzasz zbyt dużo czasu na treningach, postaraj się jak najszybciej zmienić swoje nawyki. Oto kilka porad dla ciebie:

  • Śpij przynajmniej osiem godzin na dobę.
  • Rób sobie w każdym tygodniu przynajmniej dwa dni przerwy. Jest to absolutne minimum. Potrzebujesz odpoczynku od siłowni, tak samo jak odpoczynku od pracy. Nie martw się, nie stracisz tego, co sobie wypracowałeś w pozostałe dni. Wręcz przeciwnie, pomożesz mięśniom w rozbudowie i regeneracji, bo właśnie podczas odpoczynku procesy te zachodzą najskuteczniej.
  • Weź wolne od siłowni. Tak, jeden miesiąc w roku powinieneś pędzić bez jakichkolwiek treningów.
  • Pij dużo wody. Ciało potrzebuje dużej ilości wody, aby mogło prawidłowo funkcjonować.
  • Stosuj zdrową dietę. Nie chodzi o dietę odchudzającą i liczenie kalorii, a raczej o ogólne zdrowe podejście do jedzenia. Sięgaj po warzywa i owoce, świeże produkty i organiczne mięso. Unikaj przetworzonych produktów i nasyconych tłuszczy.

Pamiętaj, że twoim ciałem zarządza twój mózg, więc naucz się kontrolować swoje myśli! Przetrenowanie to realny i dość częsty problem, którego należy bezwzględnie unikać. Negatywne konsekwencje nie są warte ryzyka. Chodzi tu przecież o twoje zdrowie.


Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.


  • Bell L, Ruddock A, Maden-Wilkinson T, Hembrough D, Rogerson D. “Is It Overtraining or Just Work Ethic?”: Coaches’ Perceptions of Overtraining in High-Performance Strength Sports. Sports (Basel). 2021 Jun 7;9(6):85.
  • Cheng AJ, Jude B, Lanner JT. Intramuscular mechanisms of overtraining. Redox Biol. 2020 Aug;35:101480.
  • Halson SL, Jeukendrup AE. Does overtraining exist? An analysis of overreaching and overtraining research. Sports Med. 2004;34(14):967-81.
  • Kreher JB. Diagnosis and prevention of overtraining syndrome: an opinion on education strategies. Open Access J Sports Med. 2016 Sep 8;7:115-22.
  • Kreher JB, Schwartz JB. Overtraining syndrome: a practical guide. Sports Health. 2012 Mar;4(2):128-38.

Ten tekst jest oferowany wyłącznie w celach informacyjnych i nie zastępuje konsultacji z profesjonalistą. W przypadku wątpliwości skonsultuj się ze swoim specjalistą.